Sinds enkele weken is het sociale klimaat bij AG Insurance zeer gespannen. De besprekingen met de directie over een aantal belangrijke kwesties (waaronder de werklast en de organisatie van telewerk) zitten in een impasse. Afgevaardigden worden geïntimideerd, er zijn pogingen om de communicatie van de vakbonden te verhinderen, alle voorstellen worden volkomen afgewezen, verbintenissen in het verzoeningsbureau worden in twijfel getrokken, ... De directie voert een beleid dat erg antisyndicaal is. Bovendien worden werknemers onder druk gezet om individuele overeenkomsten te ondertekenen en worden ze bedreigd als ze deelnemen aan vakbondsacties.
In december waren er al drie actiedagen die op grote schaal door het personeel bijgewoond of gesteund werden, ondanks pogingen van de directie om ze te saboteren.
Dit conflict is op verschillende niveaus symbolisch en gaat verder dan het kader van het bedrijf zelf. Het laat de verslechtering van de arbeidsomstandigheden in de financiële sector zien. Het toont ook aan hoe kwetsbaar de syndicale vrijheden zijn en hoe zij bedreigd kunnen worden. In deze moeilijke context geven de afgevaardigden van AG Insurance blijk van een voorbeeldige solidariteit en vastberadenheid. We spraken met twee van hen: Karel Meganck en Chris Wauman.
Jullie hebben op minder dan een maand tijd drie acties gevoerd in een context van coronacrisis en met verstoorde arbeidsomstandigheden. Hoe is dat verlopen?
Karel Meganck: "Normaal gesproken zouden afgevaardigden tijdens een stakingsactie met een stakingspiket voor de deuren van het bedrijf gaan staan. Het personeel dat naar de werkplek ging, stelde vast dat ze niet konden binnengaan. Diegenen die zich vrijwillig aanmeldden om te werken, werden als dusdanig geregistreerd, maar hadden vaak toch sympathie voor de actie. De situatie is nu totaal anders, met de gezondheidsmaatregelen en algemeen telewerk. Er zijn maar weinig werknemers die nog fysiek naar de werkplek gaan. Een actie zoals die in december in de vestiging van Charleroi (met ongeveer 400 werknemers), waar 100 werknemers daadwerkelijk hebben gestaakt, kan in de huidige context als een groot succes worden bestempeld. Veel andere mensen namen ook deel aan de actie door op een andere manier te werken dan gebruikelijk. Zo werden in sommige diensten een bepaalde tijd geen telefoonoproepen beantwoord. Hieruit blijkt duidelijk dat het personeel onze eisen steunt. ”
Chris Wauman: "Natuurlijk probeerde de directie het succes van onze acties te minimaliseren door te zeggen dat er niet veel stakers waren. De perceptie is zeer verschillend in hun ogen en in de onze... Zij hebben tenslotte geprobeerd om de beweging te breken door de werknemers individueel te benaderen om hen onder druk te zetten. Sommige werknemers werden afgedreigd als ze overwogen aan de actie deel te nemen of deze te steunen. Zo nam de directie één voor één contact op met de werknemers die weigerden de telefoon op te nemen. Ze werden gevraagd de telefoon onmiddellijk weer te beantwoorden, zo niet zouden ze hun loon niet krijgen en ontslagen worden...”
Is deze druk op de werknemers een nieuw verschijnsel?
K.M. : "In de financiële wereld wordt niet zo vaak gestaakt. In het verleden zijn er conflicten geweest, maar het personeel werd niet onder druk gezet om te vermijden dat ze aan de actie zouden deelnemen. ”
C.W. : "De eerste vormen van druk op het personeel hebben zich voorgedaan in het kader van de telewerkproblematiek. “Wij eisen dat er een cao wordt ondertekend om structureel telewerk 'post-corona' te omkaderen voor alle werknemers. In plaats daarvan heeft de directie besloten een policy rond telewerk in te voeren en de werknemers individueel te benaderen om hen contractbijlagen te laten ondertekenen. De boodschap van de directie was: ofwel onderteken je de nieuwe telewerkpolicy, ofwel kan je niet meer telewerken. 0 dagen telewerk of 3 dagen telewerk aan de voorwaarden van de directie.”
De regelgeving rond telewerk helpt je niet...
K.M. : "Er bestaat momenteel enige rechtsonzekerheid over telewerk en thuiswerk. De directie gaat ervan uit dat de wet op de arbeidsduur niet van toepassing is op thuiswerkende werknemers en dat zij dit dus niet met de vakbonden hoeft te bespreken. Arbeidstijd betekent evenwicht tussen werk en privéleven, het recht op deconnectie en werkdruk. Cao 85, die structureel telewerk binnen een bedrijf regelt, dateert uit 2005 en is duidelijk verouderd. Die cao legt de werkgevers geen bindende verplichting op om met de werknemersvertegenwoordigers een collectieve overeenkomst te sluiten. De werkgever die telewerk wil invoeren, hoeft enkel de vakbonden te informeren en te raadplegen. Hier gaat het om een uitbreiding van telewerk, aangezien dit al van kracht was in het bedrijf. Maar deze uitbreiding vereist aanpassingen in de manier waarop wij werken en functioneren. Er moeten richtlijnen komen voor de registratie van de arbeidstijd, de vergoedingen voor telewerk, enz. Dat is wat wij eisen: een verplichting tot sociaal overleg en een collectieve overeenkomst over dit onderwerp. De werkgevers zitten in een zetel: zij gaan ervan uit dat dit alles individueel kan worden geregeld via een aanpassing van de arbeidsovereenkomst. ”
Als vertegenwoordigers van de werknemers liggen jullie regelmatig onder vuur. Welke moeilijkheden ondervinden jullie bij het vakbondswerk?
K.M. : “Sinds de benoeming van de vorige CEO van AG Insurance (die nu CEO is van de holding Ageas) zijn de arbeidsverhoudingen ingrijpend veranderd. We hebben gesprekspartners tegenover ons die ideologisch gezien sterk antisyndicaal ingesteld zijn. Het overleg is veel agressiever geworden dan vroeger. En de coronacrisis en de huidige context helpen ons niet in ons werk als afgevaardigden. We moeten personeelsvergaderingen op afstand organiseren via een systeem zoals bijvoorbeeld Microsoft Teams. Dit is technisch mogelijk, maar de directie heeft ook de technische mogelijkheid om de toegang af te sluiten en verhindert ons dit te doen. Als wij een fysieke vergadering zouden willen organiseren en de directie zou ons daarbij in de weg staan, zouden wij die in een normale situatie toch organiseren. Misschien niet in de zaal waar dit normaal is voorzien, misschien op een andere plaats, maar we zouden ze wel laten doorgaan. De communicatie van de afgevaardigden naar de werknemers is in deze coronatijden zeer ingewikkeld. Wij blijven mobiliseren en informeren via telefoon en chat, twee communicatiekanalen die de directie moeilijk volledig kan controleren.”
C.W. : "Het blokkeren van mailboxen van vakbonden is een ander veelzeggend voorbeeld. De directie weigert afgevaardigden toe te staan een mededeling te versturen namens het syndicaal team of de BBTK zelf. Zij willen de mogelijkheid hebben om zich individueel te richten tot een afgevaardigde die een vakbondsmededeling zou sturen. Vervolgens worden diezelfde afgevaardigden geïntimideerd, bijvoorbeeld door waarschuwingsbrieven. In sommige bedrijven komt het voor dat werkgevers een zekere controle willen hebben over de vakbondscommunicatie: zij willen van tevoren de timing van een personeelsvergadering kennen: wanneer die plaatsvindt, hoe lang, wat de agenda is, enzovoort. Dat is het spel. Maar om het verloop hiervan gewoon te verhinderen, dat is ongehoord. Afgevaardigden worden verhinderd hun werk te doen, dat is een ernstige belemmering van de syndicale vrijheden.”
Wat vragen jullie van de directie van AG Insurance?
C.W. : "Deze acties zijn niet uit de lucht komen vallen. We hebben twee maal onderhandeld in het verzoeningsbureau. Wij hebben ons constructief opgesteld en op bepaalde punten, met name rond telewerken, een aantal stappen in hun richting gezet. Er moet ook worden gepreciseerd dat in het verzoeningsbureau een akkoord is bereikt. De directie had zich ertoe verbonden om het na te leven. Amper een week later, kwam ze al op haar beloften terug. In de pers wil de directie een goede indruk maken en zegt ze dat ze naar de onderhandelingstafel wil terugkeren, maar in werkelijkheid hebben wij daarvoor geen uitnodiging ontvangen. En achter de schermen blijft ze de personeelsvertegenwoordigers intimideren... Wij hebben onze verantwoordelijkheid genomen. Wat wij willen is dat de directie met betere voorstellen komt. We laten ons niet muilkorven, we zullen het personeel blijven informeren en actie ondernemen tot het zover is. ”
K.M. : "Het verdedigen van de rechten van werknemers is een dagelijkse taak, die ik als afgevaardigde al meer dan 21 jaar vervul. In een tijd waarin de syndicale vrijheden steeds meer met voeten worden getreden, is de strijd harder geworden. Ik ga binnenkort met pensioen, maar ik weet dat de nieuwe generatie afgevaardigden en het team dat er zit, al hun energie zullen steken in het voortzetten van deze strijd en de belangen van de collega's zo goed mogelijk zullen verdedigen. ”